Podsumowanie artykułu w formie audio 🎧 – praktyczny przewodnik
(Kliknij, aby odsłuchać)
Kraty kompozytowe GRP (z ang. Glass Reinforced Plastic – kraty z tworzywa sztucznego wzmacnianego włóknem szklanym) cieszą się rosnącą popularnością jako alternatywa dla tradycyjnych krat stalowych. Jednym z kluczowych powodów ich wyboru jest zdecydowanie wyższa ochrona przed poślizgnięciem niż w przypadku krat stalowych.
Kraty GRP oferowane przez firmę Evergrip występują najczęściej w dwóch wariantach wykończenia powierzchni: menisk wklęsły (powierzchnia żłobiona) oraz powłoka antypoślizgowa z ziarnami korundu (tlenku glinu). Ponad 90% sprzedawanych przez nas krat GRP posiada właśnie powłokę antypoślizgową z korundu – nie jest to przypadek, ponieważ taka powierzchnia czyni kraty znacznie bezpieczniejszymi i trwalszymi w użytkowaniu . Poniżej wyjaśniamy na czym polega przewaga krat antypoślizgowych z posypką korundową nad kratami o powierzchni złobioniej oraz dlaczego warto je stosować na pomostach, podestach i schodach.
Kraty ażurowe GRP wychodzą z formy produkcyjnej z naturalnie lekko wklęsłą powierzchnią górną, zwaną meniskiem wklęsłym. Taki menisk powstaje w wyniku skurczu żywicy podczas utwardzania i tworzy delikatnie żłobioną (wgłębioną) powierzchnię na górnych krawędziach oczek kratki . Powierzchnia meniskowa sama w sobie zapewnia pewien poziom antypoślizgowości, jest mniej śliska niż płaska, gładka powierzchnia, dzięki czemu w mokrych warunkach daje lepszą przyczepność niż zupełnie gładki kompozyt czy metal . Kraty z meniskiem wklęsłym są zatem stosowane tam gdzie wymagana jest podstawowa ochrona przed poślizgiem, ale jednocześnie potrzebna jest względnie gładka powierzchnia.
Zdecydowanie najwyższy standard bezpieczeństwa zapewniają jednak kraty z powierzchnią pokrytą ziarnami antypoślizgowymi. W tym wariancie górna warstwa kraty GRP jest podczas produkcji posypywana ostrym granulatem (korundem) i zatapiana w żywicy. Po utwardzeniu tworzy to trwałą, chropowatą warstwę o wysokim współczynniku tarcia . Taka szorstka powierzchnia bywa określana jako powłoka antypoślizgowa lub “posypka korundowa”. Jej
zadaniem jest maksymalne zwiększenie przyczepności podeszwy buta (lub koła wózka) do kraty, nawet w bardzo niesprzyjających warunkach (woda, błoto, olej itp.) . W praktyce większość krat z
kompozytu jest oferowana przez nas właśnie z posypką antypoślizgową.
Warto podkreślić, że obie te powierzchnie spełniają normy antypoślizgowe, jednak w testach klasyfikacji antypoślizgowości kraty kompozytowe z posypką uzyskują najwyższą klasę R13 w normie DIN 51130 (badanie na pochyłej rampie pokrytej olejem) . Kraty z meniskiem wklęsłym także potrafią osiągnąć wysokie klasy, jednak powierzchnia z ziarnami korundu cechuje się bardziej agresywną teksturą, co przekłada się na jeszcze lepszą przyczepność. Nic dziwnego, że to właśnie kraty GRP z powłoką antypoślizgową są rekomendowane do zastosowań przemysłowych i na ciągi komunikacyjne o podwyższonym ryzyku poślizgu.
Głównym powodem, dla którego warto stosować kraty antypoślizgowe na pomostach, podestach i schodach, jest oczywiście bezpieczeństwo użytkowników. Platformy robocze, kładki i schody bardzo często narażone są na działanie czynników zmniejszających tarcie, może to być woda opadowa, rozlane oleje lub inne substancje, a zimą lód. Na gładkiej powierzchni łatwo wtedy o poślizgnięcie. Chropowata posypka korundowa diametralnie zmniejsza to ryzyko, zapewniając antypoślizgowość praktycznie we wszystkich warunkach – na mokro, na tłusto i na mrozie . Twarde ziarna wtopione w powierzchnię kraty “wgryzają się” w podeszwę buta, zwiększając tarcie nawet gdy podłoże jest zanieczyszczone czy wilgotne. Dzięki temu przyczepność jest zachowana, a prawdopodobieństwo groźnego upadku znacznie maleje.
W zastosowaniach przemysłowych i budowlanych często wymaga się spełnienia restrykcyjnych norm BHP dotyczących antypoślizgowości posadzek i pomostów. Kraty GRP z posypką korundową z łatwością spełniają najwyższe standardy, jak wspomniano, są w stanie osiągnąć klasę R13 (najwyższą w skali) w testach antypoślizgowych na rampie z olejem . Dla porównania, wiele tradycyjnych materiałów posadzkowych osiąga niższe klasy (np. mokry beton czy płytki mogą mieć klasę R9–R10, a standardowe kraty stalowe ząbkowane około R11). Powierzchnia krat GRP z posypką jest tak antypoślizgowa, że nie ustępuje jej żaden inny typ materiału. Przekłada się to bezpośrednio na mniejsze ryzyko wypadków przy pracy, poślizgnięć na wysokości czy upadków ze schodów. Zwłaszcza na schodach ważne jest, aby stopnie miały ostry, nieścieralny nosek antypoślizgowy – zastosowanie stopni schodowych z krat GRP o posypanej powierzchni daje pewność, że każdy krok będzie pewny i stabilny.
Podsumowując, zastosowanie krat antypoślizgowych na ciągach komunikacyjnych, platformach obsługowych i schodach znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa użytkowników. Pracownicy mogą poruszać się szybciej i pewniej, co poprawia ergonomię pracy, a właściciel obiektu ma mniejszą obawę o wypadki i związane z tym koszty. W wielu branżach (np. zakłady chemiczne, platformy morskie, oczyszczalnie, hale produkcyjne) bezpieczna nawierzchnia pomostów jest absolutną koniecznością – stąd rosnąca popularność krat GRP z warstwą antypoślizgową jako elementu systemów zapobiegania upadkom na wysokości.
Drugim kluczowym atutem krat z powłoką korundową jest jej wyjątkowa trwałość i odporność na ścieranie. Ziarna tlenku glinu używane do posypywania krat mają twardość 9 w skali Mohsa, czyli zbliżoną do twardości diamentu . Oznacza to, że są one trudnościeralne i praktycznie nie ulegają zużyciu w kontakcie z podeszwami butów czy kół wózków. W praktyce posypka korundowa tworzy szorstką warstwę, która nie ściera się nawet przy intensywnym, wieloletnim użytkowaniu kraty . Dzięki temu właściwości antypoślizgowe krat pokrytych korundem pozostają na wysokim poziomie przez cały okres ich eksploatacji, w odróżnieniu od powierzchni gładkich lub tylko żłobionych, które z czasem mogą zatracić swoją fakturę.
Kraty z meniskiem wklęsłym co prawda również zapewniają początkowo antypoślizgowość, ale ich cienkie krawędzie na szczytach oczek są bardziej podatne na zużycie mechaniczne. W miejscach o bardzo intensywnym ruchu (np. często uczęszczane schody, pomosty w zakładach przemysłowych) krawędzie menisku mogą po latach ulec wygładzeniu, a nawet miejscowemu wykruszeniu. To zjawisko obniża przyczepność a starty menisk staje się śliski. Powłoka z zatopionym korundem nie ma tego problemu: ostre ziarna wystają na tyle ponad powierzchnię, że nawet gdy wierzchnia żywica lekko się podda, odsłaniają się kolejne ziarenka. W efekcie taka powierzchnia jest “samo-odnawialna” – zachowuje chropowatość przez cały czas użytkowania.
Dłuższa żywotność krat antypoślizgowych przekłada się na ich opłacalność. Rzadziej zachodzi potrzeba wymiany paneli czy napraw, co obniża koszty utrzymania pomostów i schodów. Warto zaznaczyć, że same kraty GRP jako konstrukcja są wyjątkowo trwałe – materiał kompozytowy nie koroduje, jest odporny na chemikalia i promieniowanie UV, a zatem praktycznie nie wymaga konserwacji i cechuje się niemal nieograniczoną trwałością w porównaniu do stali . Dodając do tego odporną na zużycie posypkę, otrzymujemy produkt, który nawet po wielu latach intensywnego użytkowania zachowuje pełnię swoich właściwości użytkowych.
Kraty stalowe z czasem rdzewieją, a ich ząbkowane krawędzie (stosowane jako antypoślizg) mogą ulegać wytarciu lub zalepieniu brudem. Żeby utrzymać ich właściwości, często wymagane jest piaskowanie, malowanie antykorozyjne czy wymiana elementów. Kraty GRP nie wymagają takich zabiegów: nie rdzewieją, nie wymagają malowania ani dodatkowych powłok ochronnych . Oznacza to mniejsze przestoje na konserwację i stałe bezpieczeństwo – powierzchnia antypoślizgowa działa skutecznie od pierwszego do ostatniego dnia eksploatacji kraty.
Kraty GRP z powłoką antypoślizgową znajdują szerokie zastosowanie wszędzie tam, gdzie pożądana jest wytrzymała, a zarazem bezpieczna i bezobsługowa podłoga ażurowa. Doskonale sprawdzają się jako nawierzchnia pomostów roboczych, podestów obsługowych, kładek dla pieszych, podłóg technicznych oraz oczywiście stopni schodów . W środowisku przemysłowym często spotkamy je na podwyższeniach i platformach przy maszynach, w rafineriach i oczyszczalniach ścieków, na terenie zakładów chemicznych czy elektrociepłowniach. W miejscach tych obecność wody, olejów lub innych cieczy jest na porządku dziennym, więc zapewnienie antypoślizgowości pomostów jest krytyczne dla bezpieczeństwa personelu. Kraty z posypką korundową gwarantują przyczepność nawet przy rozlanych substancjach, co chroni pracowników przed poślizgiem .
Na zewnętrznych podestach i schodach – np. na konstrukcjach stalowych, wieżach, estakadach kraty kompozytowe wypierają tradycyjne kraty stalowe. Dzieje się tak, ponieważ oprócz antypoślizgowości oferują szereg dodatkowych korzyści: są znacznie lżejsze (ok. 60% lżejsze od stali), nie wymagają malowania ani zabezpieczania przed korozją, a do tego są dielektryczne (nie przewodzą prądu) . Ma to znaczenie np. na podestach przy urządzeniach elektrycznych czy w środowisku morskim (brak ryzyka porażenia i doskonała odporność na słoną wodę).
Bezpieczeństwo użytkowania w każdych warunkach atmosferycznych – od upałów po mróz – czyni z krat GRP idealne rozwiązanie na zewnętrzne schody ewakuacyjne, pomosty na dachach, kładki itp. Nawet w przypadku oblodzenia, chropowata powierzchnia z korundem zapewnia lepszą przyczepność niż goły metal, a sama krata nie ulegnie uszkodzeniu przez mróz (kompozyt nie pęka w niskich temperaturach). Warto dodać, że kraty GRP są przyjazne w montażu i eksploatacji. Łatwo je dociąć do potrzebnego wymiaru na miejscu a ich montaż na konstrukcji odbywa się za pomocą specjalnych klipsów ze stali nierdzewnej. Użytkownicy cenią sobie fakt, że stopnie schodowe z krat GRP nie wymagają dodatkowych nakładek antypoślizgowych ani okładzin, gotowa krata ma już kompletną funkcjonalność antypoślizgową. Dzięki temu unika się doklejania taśm czy pasów antypoślizgowych, które z czasem mogłyby się odklejać. Kraty z posypką korundową zachowują się też lepiej w kontakcie z zanieczyszczeniami – błoto czy smary mogą co prawda osadzać się na powierzchni, ale chropowatość i otwory kratowe sprawiają, że brud nie tworzy jednolitej śliskiej warstwy (większość zanieczyszczeń wpada przez oczka kraty lub daje się łatwo spłukać). Czyszczenie i utrzymanie takich pomostów jest proste, zwykle wystarcza myjka ciśnieniowa kilka razy do roku. Nie ma potrzeby okresowego malowania ani zabezpieczania, raz zainstalowana krata antypoślizgowa spełnia swoją rolę przez dekady.
Na koniec podkreślmy uniwersalność: kraty antypoślizgowe są rozwiązaniem uniwersalnym, odpowiednim zarówno dla przemysłu, jak i infrastruktury publicznej. Można je spotkać na platformach obsługowych w fabrykach, na mostkach i kładkach dla pieszych, na molo i nabrzeżach portowych, na wieżach i estakadach, a nawet na parkowych pomostach widokowych. Wszędzie tam zapewniają one połączenie bezpieczeństwa i długotrwałej niezawodności, którego niełatwo dorównać innym materiałom.
Dzięki powyższym cechom kraty GRP z powierzchnią antypoślizgową stanowią profesjonalne
rozwiązanie, które łączy bezpieczeństwo, trwałość i efektywność. Wybierając takie kraty na swoje pomosty, podesty czy schody, inwestujemy w długoterminową niezawodność i ochronę zdrowia użytkowników – a to korzyść, której nie sposób przecenić.
